Antimonovo bjelilo

Antimonovo bjelilo
Sb2O3

IUPAC nomenklatura Antimonov(III) oksid
Ostala imena Antimonovo bjelilo
Identifikacijski brojevi
CAS broj 1309-64-4
RTECS broj CC5650000
EC broj 215-175-0 X
PubChem broj 14794
Osnovna svojstva
Molarna masa 291,518 g·mol−1
Izgled Bijela krutina
Gustoća

5,2 g·cm−3 α-oblik
5,67 g·cm−3 β-oblik

Talište 656 °C
Vrelište 1 425 °C
Topljivost u vodi

370 ± 37 µg/L (između 20,8°C i 22,9°C)

Struktura
Oblik molekule Kubični kristalni sustav (α) < 570 °C
Ortorompski kristalni sustav (β) > 570 °C
Sigurnosne upute
Znakovi opasnosti

Upozorenje

NFPA 704
0
2
0
 
Međunarodni sustav mjernih jedinica primijenjen je gdje god je to bilo moguće. Ako nije drugačije naznačeno, upisane vrijednosti izmjerene su pri standardnim uvjetima.
Portal:Kemija

Antimonovo bjelilo ili antimonov(III) oksid, Sb2O3, pojavljuje se kao mineral valentinit (antimonov cvijet) i senarmontit, služi u proizvodnji emajla, bijelog stakla, kao bijeli pigment i u galvanotehnici.[1]

Dobivanje

uredi
 
Mineral valentinit iz Djebel Nador, provincija Konstantin, Alžir.

Antimon(III) oksid Sb4O6 može se dobiti prženjem rude antimona uz ograničen pristup zraka ili djelovanjem pregrijane pare na rudu. Međutim, antimon(III) oksid u obliku finog praha, koji može služiti kao pigment (antimonovo bjelilo), proizvodi se oksidacijom rastaljenog metalnog antimona na zraku ili kisiku. Tako dobiveni tehnički proizvod sadrži obično oko 99% antimon(III) oksida uz primjese drugih antimonovih oksida, te oksida željeza, olova, arsena i tako dalje. To je bijeli kristalni prah gustoće od 5 200 do 5 800 kg/m3, koji grijanjem požuti, a hlađenjem opet poprima bijelu boju. Kiseline i alkalije otapaju ga uz stvaranje soli.

Primjena

uredi

Antimon(III) oksid upotrebljava se u manjem obujmu kao bijeli pigment, većinom u smjesi s titanijevim dioksidom kojemu poboljšava svojstva. Služi i u industriji stakla, keramike i emajla. Međutim, najvažnije je svojstvo antimon(III) oksida da u prisutnosti klora guši plamen i sprječava gorenje. To se svojstvo ispoljuje prilikom izgaranja materijala koji sadrže klorne spojeve i kojima je antimon(III) oksid primiješan ili je na njih nanesen. Zbog toga se on primjenjuje u pripravi sredstava otpornih prema vatri koja služe za ličenje drva i metala. Kao veziva u tim sredstvima služe sintetske smole koje sadrže klor (klorkaučuk, klorirani alkidi, PVC). Osim toga, antimon(III) oksid dodaje se i drugim materijalima (gumi, plastičnim masama, tekstilu) pri izradi proizvoda otpornih prema vatri, što je posebno izraženo u vojnoj industriji (na primjer za negorive cerade i slično).[2]

 
 
 
Sb4O6
senarmontit
valentinit

Izvori

uredi
  1. antimon, [1] "Hrvatska enciklopedija", mrežno izdanje, Leksikografski zavod Miroslav Krleža, www.enciklopedija.hr, pristupljeno 23. 6. 2020.
  2. "Tehnička enciklopedija" (Boje i lakovi), glavni urednik Hrvoje Požar, Grafički zavod Hrvatske, 1987.